Trends in de Zorg

Net als in de modewereld is ook de Zorgsector onderhevig aan trends en hypes. Een predicaat met het woord ‘wetenschappelijk getest of uit wetenschappelijk onderzoek blijkt…’, geeft de verkoop van een product een flinke boost. Dit maakt de aanschaf gelijk al tot een verantwoorde uitgave. Dat willen wij in de zorg graag en de zorgverzekeraars ook. Eigenwijze Stier als ik ben, neem ik deze wetenschappelijke verklaringen met een korreltje zout. Mijn motto is: gebruik eerst je gezonde verstand.

Hype

De afgelopen dagen heb ik mijn digitale ladekast eens afgestruind naar hypes in de Zorgsector. Weet u het nog: het rode servies voor mensen met dementie? In de berichtgeving uit 2014 staat dat 40% van mensen met Alzheimer leidt aan gewichtsafname. Ouderen in verpleeghuizen eten slechter. Daar zijn verschillende redenen voor: ze hebben vaker hulp nodig bij het eten, zijn snel afgeleid en onrustig. De kleur van het servies zou stimuleren tot eten. Het berichtje is eindeloos herhaald en nagepraat.

Binnen de kortste keren zag je een hype ontstaan en werden er rode, kunststof serviezen aangeschaft op PG-afdelingen. Medewerkers enthousiast dat ze iets konden doen om bewoners beter te laten eten. Bewoners werden blij van de blije medewerkers, of werden zij blij omdat ze hun bord eindelijk konden zien?

Een hype is zoiets als een welluidende boer: een plotselinge verplaatsing van overtollig lucht via de mond en verdwijnt net zo snel als hij gekomen is. Waar komt het idee vandaan dat mensen met dementie beter eten door een rood servies?

Experiment

Ik begon mijn eigen kleine, niet wetenschappelijke onderzoekje. En kocht daarom een rood plastic camping servies bij de Action om uit te proberen op mijn man en vrienden die regelmatig komen eten. Dus tafel gedekt met een hip, wit kanten kleed van plastic, zes rode bordjes, rood met witte geblokte servetjes, bestek en glazen.

’Dat ziet er vrolijk uit’, complimenteerde mijn man.

Hij wees zwijgend naar het rode servies en stootte een klank uit dat leek op huh…? ‘ Een experiment’, deelde ik mee. ‘Oh’ zei hij en liep naar de voordeur om onze vrienden binnen te laten. Een van de twee vrienden is een estheticus. In moderne taal: schoonheidsdeskundige. Hij keek misprijzend naar de gedekte tafel. ‘Ben je gek geworden’? ‘Het is een experiment’, legde mijn man uit.

De heren gingen zitten en ik zette gewokte spinazie en broccoli met knoflook en rode pepertjes op tafel. De andere vriend, een reus met reebruine ogen zei ‘het ruikt heerlijk’. De spinazie werd opgeschept op de rode borden. De groente veranderde plotseling van groen en smakelijk in een groenbruine smurrie. Iedereen zweeg en at moedig door. Ze wilden mijn experiment niet verpesten.

‘En’…vroeg ik? ‘Heb je de groente te lang gewokt of zo? Er is iets raars mee’ zei de schoonheid minnende vriend. De andere vriend: ‘de smaak is goed, maar mijn ogen zeggen dat het vies is omdat het er niet aantrekkelijk uitziet. En …hoe komt dat dan’, vroeg ik verwachtingsvol? Mijn man die meer het bedachtzame type is en zelden iets onzinnigs zegt concludeerde: ‘het ligt aan de kleuren rood van het bord en het groen van de spinazie’. ‘Dat wordt een donker mengsel,’ vulde de estheticus aan die ook kunstschilder is. ‘Dus we gaan er niet beter en smakelijker en meer door eten’’ is mijn simpele en niet op wetenschap gebaseerde conclusie. ‘Je kunt het bord wel goed zien’, zei mijn man.

Toen ik onderstaand stukje las van zorgverzekeraar Menzis dacht ik: huh? Dus…?
Bij zorgmedewerkers heb ik er nooit meer iets over gehoord.
Weggooien die rode serviezen! is mijn instinctieve reactie. Ze zijn juist levensgevaarlijk voor mensen met dementie. Ik zie in verpleeghuizen, waar ik voor mijn werk het dagelijkse leven observeer, vooral magere en broze mensen.

Observeren

Dus wat is dit ‘wetenschappelijke’’ onderzoek waard? Observeer eerst voor en tijdens de maaltijd welke omgevingsfactoren oorzaak kunnen zijn van slecht eten bij mensen met dementie.